2024 Yılı Asgari Ücret Desteği

2024 yılı Ocak-Aralık ayları/dönemi için uygulanacak asgari ücret desteği uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 2024/03 sayılı genelgede açıklanmıştır.

Buna göre Asgari Ücret Desteği uygulamasına ilişkin detaylar aşağıda bilginize sunulmuştur.

1- Kapsama Giren İşverenler

5510 sayılı Kanun'un geçici 101'inci maddesine göre söz konusu destekten, anılan Kanun'un 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran özel sektör işyeri işverenleri ile 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'na ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde sayılan kamu idarelerine ait kadro ve pozisyonlarda 4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenler hariç olmak üzere diğer kamu işyeri işverenleri yararlanacaktır.

Bu bakımdan, mahiyet kodu (1) ve (3) olarak tescil edilen işyerlerinden 5018 sayılı Kanun'a ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde sayılan kamu idareleri ile 5018 sayılı Kanun'a ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde sayılan kamu idareleri niteliğinde olduğu halde mahiyet kodu (2) olarak tescil edilen işyeri işverenleri söz konusu destekten yararlanamayacaklardır.

2- Kapsama Giren Sigortalılar

Uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası) tabi olan sigortalılar için verilen 1, 4, 5, 6, 13, 14, 20, 24, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 47, 51, 52, 53, 54, 55, 90, 91, 92 nolu belge türlerinden dolayı anılan madde hükümlerinden yararlanılacaktır.

Bu bağlamda uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmayan sigortalılar bakımından söz konusu destekten yararlanılması mümkün değildir.

Buna karşın belge/beyanname verilmemesine rağmen uzun vadeli sigorta kollarına tabi olan 5510 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki sigortalıları çalıştıran işverenler de anılan destekten yararlanacaktır.

Öte yandan uygulama, işsizlik sigortası primleri hariç yapılacağından, işsizlik sigortasına ait sigortalı ve işveren primleri bu destek kapsamında karşılanmayacaktır.

3- Destekten Yararlanılacak Prim Ödeme Gün Sayısının Hesaplanması

3.1- 01.01.2024 Tarihinden Önce Tescil Edilmiş İşyerleri Yönünden

2023 yılının esas alınacak ilgili ayında yasal süresinde veya yasal süresi dışında verilen veya re’sen düzenlenen asıl, ek belgelerin/beyannamelerin toplamından iptal nitelikteki belgelerdeki/beyannamelerdeki gün sayısı düşülerek toplam prim ödeme gün sayısı hesaplanacaktır. Bu nedenle elde işlem yapmayı gerektirecek rapor, mahkeme kararları vb. varsa işlemlerinin bir an önce yapılması gerekmektedir.

Her durumda özel veya kamu sektörü ayrımı yapılmaksızın 01.03.2024 tarihinden sonra işleme alınacak olan 2023 yılının ilgili ayına ilişkin asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki (12/5/2010 tarihli ve 27579 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 102'nci maddesinde belirtilen ve yasal süresinde verildiği kabul edilen belgelerden/beyannamelerden kaynaklanan asıl veya ek belgeler dahil) gün sayısı ile prime esas kazanç tutarı dikkate alınmayacaktır.

Örnek: 2023 yılı Temmuz ayı için tüm sigorta kollarına tabi olan sigortalılardan dolayı 1 No.lu belge ile bildirilen ve günlük prime esas kazanç tutarı 671 TL'nin altında olan 6 sigortalının toplam prim ödeme gün sayısının 150 gün olduğu, ancak 18.03.2024 tarihinde 2023 yılı Temmuz ayında bildirimi yapılan 2 sigortalının 15'er gün olarak bildirilmiş olan gün sayılarının 30 güne tamamlanması gerektiğinin tespit edilmiş olması nedeniyle, bu iki sigortalı için yapılacak olan 15'er günlük gün ve kazanç ilavesi toplam prim ödeme gün sayısını 180 güne çıkarmakta ise de bu ek bildirim her halükarda 01.03.2024 tarihinden sonra işleme alınacağından bu işverenin sigorta primi desteğine esas azami gün sayısı yine 150 gün olacaktır.

Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelere veya mahkeme ilamına istinaden, çalıştırdıkları sigortalıları Kuruma bildirmediği, prim ödeme gün sayısını ya da prime esas kazanç tutarını eksik bildirildiğinin veya Kuruma bildirilen sigortalıların fiilen çalışmadığının;

-Yapılan kontrol ve denetimler sonucunda tespit edilmesi halinde, tutanak tarihinin, -Bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde söz konusu yazıların Kuruma intikal tarihinin, -Mahkeme ilamı ile karar verilmesi halinde, mahkemenin kesinleşmiş karar tarihinin,

yukarıda belirtilen 01.03.2024 tarihinden önce olmasına rağmen aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin Kurum tarafından işleme alınma tarihinin 01.03.2024 tarihinden sonra olması halinde prim belgelerindeki gün ve kazançlar dikkate alınmayacaktır.

2023 yılının aynı ayında uzun vadeli sigorta kollarını içeren belge türlerinden bildirilen ve günlük sigorta primine esas kazanç tutarı 671 TL ve altında olan sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları esas alınacaktır.

2024 yılı Asgari ücret desteği uygulamasında; 2023 yılının aynı ayında uzun vadeli sigorta kollarını içeren belge türlerinden bildirilen ve günlük sigorta primine esas kazanç tutarı 671 TL ve altında olan sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları esas alınacaktır. 2023 yılından önce Kanun kapsamına alınmış ancak 2023 yılında sigortalı çalıştırmamış veya 2023 yılının en son bildirim yapılan ayını takip eden aydan 2023 yılı sonuna kadar hiç bildirim yapılmayan işyerleri hakkında geçici 93 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi hükümleri uygulanacağından, bu durumda 2024 yılında yeni tescil edilmiş işyerleri kapsamında işlem tesis edilecektir.

2023 yılının aynı ve müteakip aylarında bildirimde bulunulmamış veya bildirimde bulunulmuş olmasına rağmen;

-(0) gün (0) kazanç bildirilmiş olması halinde,

Yapılan bildirimlerin uzun vadeli sigorta kollarına ilişkin belge türleri dışında yapılmış olması halinde, bu ayı takip eden ilk bildirim yapılmış ayın aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki bildirimleri esas alınacaktır. Takip eden ay/aylarda da bildirim yapılmamış olması halinde bildirim yapılmayan dönemler hakkında ilk defa 2024 yılında tescil edilmiş işyeri gibi işlem yapılacaktır.

Örnek: 2024 yılı için yararlanılacak olan gün sayısının tespitinde 2023 yılının aynı ayında uzun vadeli sigorta kollarına tabi sigortalılar için Kuruma verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin esas alınması gerektiğinden, o işyerinden 2023/Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında sigortalı çalıştırılmamış ve 2023/Eylül ayında bir sigortalı ve 30 gün olarak bildirim yapılmış olduğu varsayıldığında, değerlendirmeye esas olmak üzere 2023/Eylül ayındaki aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki gün sayısı olan 30 gün 2024/Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz ve Ağustos ayları hesaplamasında dikkate alınacaktır.

2024 yılının destekten yararlanılacak ilgili ayında yasal süresi içinde daha önce Kuruma verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi için iptal nitelikte belge/beyanname verilmesi halinde destekten yararlanılacak tutar yeniden hesaplanacaktır.

3213 sayılı Maden Kanunu'nun ek 9'uncu maddesi uyarınca ücretleri asgari ücretin iki katından az olamayacağı hükme bağlanan “Linyit” ve “Taş kömürü” çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar bakımından destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısı hesaplanırken 2023 yılının aynı ayında 0510, 0520 iş kolu kodlarından ve 4, 5, 35, 36 ve 55 No.lu belge türlerinden bildirilen sigortalılardan prime esas günlük kazancı 1.789 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları ile bu sayıya % 50 ilave edilmek suretiyle bulunan prim ödeme gün sayısının toplamını geçmemek üzere cari ayda bildirilen prim ödeme gün sayısı esas alınacaktır. Diğer taraftan, prim ödeme gün sayılarına yapılacak % 50 ilave hesaplamasında prim ödeme gün sayısının küsuratlı çıkması halinde, küsuratlı kısım dikkate alınmayacaktır.

18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesi uygulanan özel sektör işverenlerine ait işyerlerinde çalışan sigortalılar bakımından destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısı hesaplanırken, 2023 yılının aynı ayında bildirilen sigortalılardan prime esas günlük kazancı 1.341 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayılarını geçmemek üzere cari ayda bildirilen prim ödeme gün sayısı esas alınacaktır.

Buna göre, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu kapsamında toplu iş sözleşmesi uygulanan özel sektör işverenlerine ait işyerlerinden, 01.01.2024 ila 31.12.2024 tarihi arasındaki dönemlere ilişkin toplu iş sözleşmesi bulunan işyerlerinin 2023 yılı için sağlanacak olan destek tutarına esas günlük kazanç tutarının 1.341 TL olarak dikkate alınabilmesi amacıyla bu durumdaki işyerlerine ilişkin listeler sisteme tanımlanmaktadır.

Diğer taraftan, 01.01.2024 ila 31.12.2024 tarihi arasındaki dönemlere ilişkin toplu iş sözleşmesi imzalamasına rağmen söz konusu uygulamadan faydalanamadığını beyan eden işverenlerimizin Bakanlıktan alınan listelerde gerekli güncelleme/ekleme işlemlerinin yapılabilmesi amacıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğüne müracaat etmeleri gerekmektedir.

Asgari ücret desteğiyle sağlanacak indirim tutarı, ilgili ayda verilecek aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki prim ödeme gün sayısının 23,33 TL ile çarpımı suretiyle hesaplanacak ve takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir.

3.2- 2024 Yılında Tescil Edilmiş/Edilecek Olan İşyerleri Yönünden

2024 yılında tescil edilmiş veya edilecek olan işyerleri ile 2023 yılı öncesi tescil edilmiş olup 2023 yılında hiç bildirim yapılmayan işyerleri için uzun vadeli sigorta kollarını içeren belge türlerinden bildirilen tüm sigortalıların prim ödeme gün sayıları esas alınacaktır. Dolayısıyla, 2024 yılında tescil edilen işyerlerinde 671 TL (0510 ve 0520 iş kolu kodlu ve 4, 5, 35, 36 ve 55 No.lu belge türleri işyerlerinde yer altında çalıştırılan sigortalılar için 1.789 TL), 6356 sayılı Kanun hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesi uygulanan özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 1.341 TL ve altında günlük sigorta primine esas kazanç bildirilmiş olunması şartı aranmadan prime esas kazanç alt sınırı ve üst sınırları arasında bildirilen tüm sigortalıların prim ödeme gün sayıları hesaplamada esas alınacaktır.

Destekle sağlanacak indirim tutarı ilgili ayda verilecek aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki prim ödeme gün sayısının 23,33 TL ile çarpımı suretiyle hesaplanacaktır.

İlgili ay için verilecek aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki prim ödeme gün sayısının 23,33 TL ile çarpımı suretiyle hesaplanan destek tutarı, takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir.

4- Destekten Yararlanmaya İlişkin Usul Ve Esaslar

4.1- Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin veya Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin Yasal Süresinde Verilmesi

Destekten yararlanılabilmesi için 2024 yılının Ocak ila Aralık aylarına/dönemine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresinde verilmesi gerekmektedir. Buna göre yasal süresi içinde verilen asıl ve ek belgelerdeki/beyannamelerdeki toplam gün sayısından yine yasal süresinde verilen iptal belgelerindeki/beyannamelerindeki gün sayısı düşülerek yararlanılabilecek prim ödeme gün sayısı hesaplanacaktır.

2024 yılı Ocak ila Aralık ayına/dönemine ilişkin olmak üzere yasal süresi dışında verilen ve gün sayısını arttıracak mahiyetteki ek aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki kayıtlı sigortalılar için bildirilen prim ödeme gün sayıları destekten yararlanılacak günün hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır. Buna karşılık yasal süresi dışında verilen ve gün sayısını azaltacak mahiyetteki (iptal niteliğindeki) aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki kayıtlı sigortalılar için bildirilen prim ödeme gün sayıları destekten yararlanılacak günün hesaplamasında dikkate alınacaktır.

Örnek: 2024 yılı Nisan ayında 4 sigortalı için 120 gün bildirim yapılmıştır. 02.07.2024 tarihinde ilave 2 sigortalı için 60 gün ek prim hizmet belgesi verilmiştir. 07.08.2024 tarihinde 2 sigortalı için 40 gün iptal aylık prim hizmet belgesi verilmiştir.

Bu bilgilere göre 02.07.2024 tarihinde yasal süresi dışında verilen ek aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki gün sayıları destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısının hesabında dikkate alınmayacaktır. Buna karşılık 07.08.2024 tarihinde yasal süresi dışında verilen iptal aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile sigortalıların prim ödeme gün sayılarında azalış meydana geldiğinden ve dolayısıyla destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısı azalacağından, işyerinin 2024 yılı Nisan ayı için fazladan yararlandığı 40x 23,33=933,20 TL tutarındaki asgari ücret desteği 2024 yılı Nisan ayına ilişkin verilen destek tutarından düşülerek Türkiye İş Kurumuna iade edilmesi gerekecektir.

Ancak, her halükarda 2024 yılına ilişkin yasal süresi dışında verilen aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin (Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 102'nci maddesinde belirtilen ve yasal süresinde verildiği kabul edilen belgelerden kaynaklanan asıl veya ek belgeler dahil) Kurum tarafından işleme alınma tarihinin 28.02.2025 tarihinden sonra olması halinde söz konusu belgelerdeki/beyannamelerdeki sigortalılar destekten yararlanılacak tutarın hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.

Aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yasal süresi içinde verilmemesi halinde belgelerin/beyannamelerin yasal süresinde verilmediği aylar için destekten yararlanılamayacaktır.

4.2- Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinden veya Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinden Kaynaklanan Sigorta Primlerinin Yasal Süresinde Ödenmesi

2024 Ocak ila Aralık ayları/dönemlerinde söz konusu destekten yararlanılması bakımından aylık prim ve hizmet belgelerinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresi içinde verilmesinin yanı sıra tahakkuk edecek olan sigorta primlerinin de yasal süresi içinde ödenmesi gerekmektedir.

Dolayısıyla 2024 yılına ilişkin olduğu ayı/dönemi takip eden ayda ödenmesi gereken son tarihe kadar sigorta primlerinin ödenmemiş olması halinde destekten yararlanılması mümkün değildir.

4.3- 2024 Yılı Ocak ila Aralık Ayları/Dönemi için Sigorta Primine Esas Kazancın Eksik Bildirilmiş veya Hiç Bildirilmemiş Olması

2024 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemi için sigorta primine esas kazancın eksik bildirildiğinin veya hiç bildirilmediğinin denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlardan alınan yazılardan anlaşılması halinde, 2024 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemi için destekten yararlanamayacağı gibi yararlanılmış olması halinde, yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacaktır.

Buna göre, 2024/Ocak ila Aralık aylarında/döneminde tek bir ayda dahi 2024 yılı Ocak ila Aralık aylarına ait aylık brüt asgari ücretin onda birini geçen tutarda eksik prime esas kazanç bildirimi yapıldığının veya hiç bildirim yapılmadığının tespiti halinde 2024/Ocak ila Aralık aylarında/döneminde destekten yararlanılamayacağı gibi yararlanılmış olması halinde, yararlandırılan tutarlar gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenden geri alınacaktır.

Bununla birlikte, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlardan alınan yazılardan 2024/Ocak ila Aralık döneminde ilgili ayda toplam 2024/Ocak ila Aralık aylarına ait aylık brüt asgari ücretin onda birini (2.000,25 TL) geçmeyecek tutarda eksik prime esas kazanç bildirimi yapıldığının veya hiç bildirim yapılmadığının tespiti durumunda Kurumca işverene yapılacak ihtar üzerine on beş günlük süre içinde söz konusu eksikliği gideren işyerlerinde 2024/Ocak ila Aralık aylarında/döneminde asgari ücret desteğinden yararlanılacaktır. Tespit edilen eksikliğin on beş günlük sürenin dışında giderilmesi veya hiç giderilmemesi halinde söz konusu işyerinde 2024/Ocak ila Aralık ayları/dönemi için destekten yararlanılamayacağı gibi yararlanılmış olması halinde, yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte işverenden geri alınacaktır.

Örnek: (C) işverenine ait işyerinde 13.09.2024 tarihinde Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan denetim sonucunda 2024 yılı Temmuz ayında Kuruma bildirilen bir sigortalının bu ayda 1.850,00 TL tutarında prime esas kazanç tutarının eksik bildirildiğinin tespit edildiği, işverenin söz konusu prime esas kazanç eksikliğini, Kurumca yapılacak yazılı ihtar üzerinde 15 günlük süre içinde tamamladığı varsayıldığında, 2024/Ocak ila Aralık ayları için aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde bildirilen tüm sigortalılarından dolayı destekten yararlanmaya devam edilecektir.

4.4- İşyerinin Yasal Ödeme Süresi Geçmiş Sigorta Primi, İşsizlik Sigortası Primi, İdari Para Cezası ile Bunlara İlişkin Gecikme Cezası ve Gecikme Zammı Borçlarının Bulunmaması, Borçlarının Çeşitli Kanunlar Gereğince Yapılandırılmış veya 6183 Sayılı Kanun'un 48'inci Maddesine İstinaden Tecil ve Taksitlendirilmiş Olması

Destekten yararlanılabilmesi için 2024 yılında Kuruma vadesi geçmiş borcun bulunmaması veya söz konusu borcun çeşitli kanunlar gereğince yapılandırılmış ya da 6183 sayılı Kanun'un 48'inci maddesine göre taksitlendirilmiş olması gerekmektedir.

Bu bakımdan, Kuruma vadesi geçmiş borcu bulunan işverenler, söz konusu borç ödenmediği veya çeşitli kanunlar gereğince yapılandırılmadığı ya da 6183 sayılı Kanun'un 48'inci maddesine göre taksitlendirilmediği sürece destekten faydalanamayacaktır.

Diğer taraftan, Kuruma vadesi geçmiş borcu bulunan işverenin söz konusu borcu ödemesi veya çeşitli kanunlar gereğince yapılandırması ya da 6183 sayılı Kanun'un 48'inci maddesine göre taksitlendirmesi halinde, borcun ödendiği veya yapılandırıldığı ya da 6183 sayılı Kanun'un 48'inci maddesine göre taksitlendirmenin yapıldığı tarih itibarıyla yasal verilme süresi geçmemiş ilk aylık prim ve hizmet belgesinden/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden başlamak üzere diğer koşulların sağlanması kaydıyla destekten yararlanması mümkündür.

Destekten yararlanılan ayda Kuruma vadesi geçmiş borcu bulunmayan işyeri işvereni tarafından destekten yararlanılan ay için yasal süresi dışında ek aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilmesi veya belge türü/kanun türü değişikliği yapılması gibi nedenlerden dolayı destekten yararlanılan ay için geriye yönelik olarak 28.02.2025 tarihinden önce borç ortaya çıkması durumunda, söz konusu borç tahakkuk ettiği tarihi takip eden ayın sonuna kadar ödenir veya çeşitli kanunlar gereğince yapılandırılırsa ya da 6183 sayılı Kanun'un 48'inci maddesine göre taksitlendirme yapılırsa bu borçtan dolayı borç tahakkuk edilen ay için asgari ücret desteği verilmez ancak diğer aylar için işverenin asgari ücret desteğinden yararlandırılması sağlanır. Borcun belirtilen tarihe kadar ödenmemesi veya çeşitli kanunlar gereğince yapılandırılmaması ya da 6183 sayılı Kanun'un 48'inci maddesine göre taksitlendirme yapılmaması halinde borcun ödendiği tarihe kadar yararlanılmış asgari ücret destekleri gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte geri alınır.

4.5- 2024 Yılı Ocak ila Aralık Ayları/Dönemi için Çalıştırdığı Kişileri Sigortalı Olarak Bildirmediği veya Bildirdiği Sigortalıları Fiilen Çalıştırmadığı Yönünde Herhangi Bir Tespitin Bulunmaması

Denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlarından alınan yazılardan 2024 yılı Ocak ila Aralık aylarında/döneminde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği ya da prime esas kazancını eksik bildirdiği veya bildirdiği sigortalıları fiilen çalıştırmadığı tespit edilen işverenlerin destekten yararlanması mümkün olmadığından, bu işverenler 2024 yılı Ocak (daha sonra tescil edilmiş ise tescil ayı) ila 2024 Aralık ayları/dönemi için destekten yararlanamayacağı gibi 2024 yılı Ocak ila Aralık aylarında/döneminde yararlanılmış destek tutarı olması halinde yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacaktır.

Diğer taraftan prime esas kazancı aylık brüt asgari ücretin onda birini (2.000,25 TL) geçmeyecek tutarda hiç bildirilmemiş olanların sigortalılık bildirimlerinin de süresinde yapılmadığının tespiti durumunda Kanun'un geçici 101'inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca, yararlandırılan asgari ücret destek tutarları gecikme zammı ve gecikme cezasıyla birlikte geri alınacaktır.

Örnek: (A) işverenine ait işyerinde Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan denetimde 2024/Ağustos ayında;

- Kuruma bildirilen sigortalı (B)'nin 1.900,00 TL tutarında prime esas kazancının eksik

bildirildiğinin,

- Çalışan (C) kişisinin sigortalı olarak Kuruma bildirilmediğinin,

- (D) ve (E) sigortalılarının fiilen çalışmadığı halde Kuruma bildirildiğinin,

tespit edildiği varsayıldığında; 2024/Ağustos ayında sigortalı (B) için tespit edilen prime esas kazanç tutarı her ne kadar 2.000,25 TL'nin altında olsa da, söz konusu işyerinde aynı ayda hem kayıt dışı sigortalı hem de sahte sigortalılık tespitinin yapıldığı dikkate alındığında, 2024/Ocak ila Aralık ayları/dönemi için aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde bildirilen tüm sigortalılardan dolayı destekten yararlanılamayacak olup; yararlanılmış olması halinde, yararlandırılan destek tutarları gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenden geri alınacaktır.

4.6- 2024/Ocak ila Aralık Aylarında/Döneminde Bildirilen Sigortalı Sayısının 2023 yılı Ocak ila Aralık Ayında/Döneminde En Az Bildirim Yapılan Aydaki/Dönemdeki Sigortalı Sayısından Az Olmaması

Destekten yararlanılacak ayda/dönemde aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından bildirilen sigortalı sayısının, 2023 yılı Ocak ila Aralık ayları/döneminde aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının altında olması halinde, en az sigortalı sayısının altında bildirim yapılan ayda/aylarda destekten yararlanılamayacaktır.

Buna göre; destekten yararlanılacak aydaki/dönemdeki sigortalı sayısı ile en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının tespitinde;

-Gün bildirimi yapılmayan (sıfır gün bildirilmiş) sigortalılar (destekten yararlanılacak ayda/dönemde eksik gün nedeni 2-Ücretsiz İzin, 18-Kısa Çalışma Ödeneği, 21-Diğer Ücretsiz İzin, 27-Kısa Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenler olarak seçilen sigortalılar hariç) ile uzun vadeli sigorta kollarından bildirimi yapılmayanlar dikkate alınmayacaktır. Dolayısıyla 2, 7, 12, 19, 21, 22, 23, 25, 39, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 48, 49 ve 50 No.lu belge türleri ile yapılan bildirimler dikkate alınmayacaktır.

- Her bir ayda çalışan sigortalı sayısı, ilgili dönemlerde Kuruma verilmiş asıl ve ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalı sayısından, iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalı sayısı düşülmek suretiyle tespit edilecektir.

- Bir sigortalının işten ayrılmasını müteakip aynı ay içinde ayrıldığı işyerinde tekrar işe başlamış olması halinde, bu sigortalı için ilgili aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde iki ayrı kayıt yer almakla birlikte, sigortalı sayısının tespitinde bu nitelikteki kayıtlardan mükerrer olanlar dikkate alınmayacaktır.

- Aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde, bir sigortalının birden fazla belge türü/kanun türü ile bildirilmiş olması halinde, bu sigortalı için ilgili dönemde iki ayrı kayıt yer almakla birlikte, sigortalı sayısının tespitinde bu nitelikteki kayıtlardan mükerrer olanlar dikkate alınmayacaktır.

- Ay içinde işe giren veya işten çıkan sigortalılar da hesaplamaya dahil edilecektir.

5. Sigorta Primlerinin İşveren Ve Sigortalı Hisselerinin Tamamının Devlet Tarafından Karşılandığı Durumlarda Verilecek Destek Tutarı

Sigorta primlerinin işveren ve sigortalı hisselerinin tamamının devlet tarafından karşılandığı teşvikler kapsamında sigortalı istihdam ediliyor olması halinde, işverenlerin bu kapsamdaki sigortalıları için ödeyeceği sigorta primlerinin tutarının İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanacak tutardan az olduğu durumlarda, sadece işverenin ödeyeceği tutar kadar asgari ücret desteğinden yararlanılabilecektir.

6. Alt İşvereni Bulunan İşyerleri Ve Alt İşverenlerle İlgili İşlemler

5510 sayılı Kanun uyarınca alt işverenler için müstakil işyeri dosyası tescil edilmediğinden ve alt işverenler sosyal sigorta yükümlülüklerini asıl işverene ait işyeri dosyası üzerinden yerine getirdiklerinden, alt işvereni olan işyeri dosyalarında alt işverenlerin kendi çalıştırmış oldukları sigortalılarının asgari ücret desteğinden yararlanmaları için alt işverenlerin 5510 sayılı Kanun'un geçici 101'inci maddesinin uygulanacağı 01.01.2024-31.12.2024 döneminde faaliyetine devam ediyor veya faaliyete yeni başlayacak olması gerekmektedir.

Bu bakımdan, alt işverenler için uygulanacak olan asgari ücret desteği kapsamında destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısının hesabında alt işverenlerin kendilerine ait alt işverenlik tescillerinin; 01.01.2024 tarihinden önce yapılmış ve 2024 yılında da faaliyetine devam ediyor olması halinde 01.01.2024 Tarihinden Önce Tescil Edilmiş İşyerleri bölümünde açıklanan usul ve esaslar, 01.01.2024 tarihinden sonra yapılmış/yapılacak olması halinde ise yine 2024 Yılında Tescil Edilmiş/ Edilecek Olan İşyerleri başlığında belirtilen usul ve esaslar dikkate alınarak her bir alt işveren için ayrı ayrı uygulanacaktır.

Destekten yararlanan alt işverenin Kuruma borcunun bulunması halinde, alt işverenle birlikte asıl işveren de borç ödenmediği sürece destekten yararlanamayacaktır. Alt işverenler yalnızca kendi çalıştırmış oldukları sigortalılara ilişkin borçlardan sorumlu tutulabileceğinden, asıl işverenin veya diğer bir alt işverenin Kuruma

borcu bulunmasına rağmen kendi alt işverenliğinden kaynaklanan borcu bulunmayan alt işveren destekten yararlanmaya devam edecektir.

Asıl işveren ile alt işverenler bakımından destekten yararlanma usul ve esaslarının tespitinin ayrı ayrı yapılması nedeniyle, alt işverenlerin çalıştırdığı sigortalıların prime esas kazanç tutarlarını eksik bildirdiğinin, sigortalılarını kayıt dışı çalıştırdığının ya da bildirdiği sigortalının fiilen çalışmadığının tespit edilmesi halinde yalnızca ilgili alt işverenlerin destek tutarları geri alınacak, buna karşın asıl işverenin destek tutarı ise geri alınmayacaktır.

Ancak asgari ücret desteğinin iptalinden dolayı alt işverene çıkacak borçlardan asıl işveren de müteselsilen sorumlu olacaktır. Destekten yararlanmak için asıl işverenlerin alt işverenleri ile, alt işverenlerin ise birbirleriyle istihdamın kaydırılması şeklinde muvazaalı işlem yaptıklarının anlaşılması halinde bu işveren ve alt işverenler hakkında asgari ücret desteğine ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.

7. İhale Makamlarınca Destekten Yararlanan İşverenlerin Hakedişlerinden Yapılacak Kesintilere İlişkin Usul Ve Esaslar

Bilindiği üzere, 5510 sayılı Kanun'un geçici 101'inci maddesinde "4734 sayılı Kanun'un 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için bu maddenin birinci fıkrası uyarınca İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanacak tutarlar bu idarelerce işverenlerin hak edişinden kesilerek Türkiye İş Kurumuna iade edilir.” hükmü yer almaktadır.

Bu bakımdan, geçici 101'inci madde kapsamında destekten yararlanan işverenlerin yararlandıkları destek tutarlarının ihale makamlarınca hakedişlerinden kesilebilmesi için, söz konusu destek kapsamında yararlanılan tutar “İdarelerce e-borç sorgulama” ekranından görüntülenerek kesinti yapılacaktır.

8. Ev Hizmetlerinde 10 Gün Ve Daha Fazla Çalıştırılan Sigortalılar İle Konut Kapıcılığı İşyerlerinde Çalıştırılan Sigortalılar

01.01.2024 tarihinden önce 5510 sayılı Kanun'un ek 9'uncu maddesinin birinci fıkrasına göre ev hizmetlerinde ay içinde 10 gün ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenler ile konut kapıcılığı işyerlerinde sigortalı çalıştıran işverenler, Kanun'un geçici 101'inci maddesi uygulamasından destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısının hesabında 01.01.2024 Tarihinden Önce Tescil Edilmiş İşyerleri bölümünde açıklanan usul ve esaslar dikkate alınarak destekten yararlanabileceklerdir.

İlk defa 01.01.2024 ve sonrasında ev hizmetlerinde ay içinde 10 gün ve üzerinde sigortalı çalıştırması nedeniyle ek 9'uncu madde kapsamında müracaat eden işverenler ile konut kapıcılığı işyerlerinde sigortalı çalıştıran işverenler hakkında destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısının hesabında 2024 Yılında Tescil Edilmiş/ Edilecek Olan İşyerleri başlığında belirtilen usul ve esaslar dikkate alınarak destekten yararlanılacaktır.

9. Ortak Hükümler

9.1. Asgari ücret desteğinden yararlanmak amacıyla, mevcut bir işyerinin kapatılarak değişik bir ad veya unvan ya da iş birimi olarak faaliyete geçirildiğinin anlaşılması halinde, bu nitelikteki işyeri işverenleri asgari ücret desteğinden yararlandırılmayacak, yararlanılmış olması halinde yararlandırılan tutarlar gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.

9.2. 2023 ve 2024 yıllarının esas alınacak ilgili aylarında/döneminde, prime esas kazanç miktarında ve prim ödeme gün sayısında değişikliğe neden olacak şekilde Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş

memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelere veya mahkeme ilamına istinaden, çalıştırdıkları sigortalıları Kuruma bildirmediği, prim ödeme gün sayısını ya da prime esas kazanç tutarını eksik bildirildiğinin veya Kuruma bildirilen sigortalıların fiilen çalışmadığının;

-Yapılan kontrol ve denetimler sonucunda tespit edilmesi halinde, tutanak tarihinin,

-Bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde, söz konusu yazıların Kuruma intikal tarihinin,

-Mahkeme ilamı ile karar verilmesi halinde, mahkemenin kesinleşmiş karar tarihinin,

2023 yılı için özel ve kamu sektörü işyeri ayrımı yapılmaksızın 01.03.2024 tarihinden, 2024 yılı için 28.02.2025 tarihlerinden önce olmasına rağmen aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin (Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 102'nci maddesinde belirtilen ve yasal süresinde verildiği kabul edilen belgelerden kaynaklanan asıl veya ek belgeler dahil) Kurum tarafından işleme alınma tarihlerinin 2023 yılı için 01.03.2024, 2024 yılı için 28.02.2025 tarihinden sonra olması halinde prim belgelerindeki/beyannamelerindeki gün ve kazançlar dikkate alınmayacaktır.

9.3. Bilindiği gibi işyerlerinin devredilmesi veya intikal etmesi durumunda işyerini devralan veya işyeri intikal eden işverenler adına yeni bir dosya açılmayıp mevcut işyeri dosyası üzerinden işyeri bildirgesi alınmak suretiyle işlemler yürütüldüğünden asgari ücret desteği uygulamasında, devredilen veya intikal eden işyerleri bakımından işveren değişikliği üzerinde durulmaksızın işyeri bazında işlemlerin yapılması gerekmektedir.

Öte yandan adres değişikliği nedeniyle gerek aynı il içinde başka bir ünitenin görev bölgesine ve gerekse bir ilden başka bir ile nakledilen işyerleri bakımından yeni işyeri dosyası tescil edildiğinden, adres değişikliği nedeniyle yeni tescil edilen işyerleri için işyerinin asgari ücret desteğinden nakledilen eski işyeri koşullarına göre yararlanması gerektiğinden, işyeri tescili aşamasında sigorta primleri teşvik uygulamasında olduğu gibi “adres değişikliği” seçeneği işaretlenmek suretiyle destekten yararlanılacaktır.

9.4. 2024/3 sayılı genelgede belirlenen usul ve esaslara göre bulunacak asgari ücret desteğiyle sağlanacak indirim tutarı, ilgili ayı takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir. İşverenin 28.02.2025 tarihine kadar destekten yararlandığı işyerinden kaynaklı mahsup edilecek prim borcunun olmaması dolayısıyla alacaklı olması durumunda alacaklı olduğu tutar, işverenin Kuruma olan diğer borçlarına (idari para cezası dahil) mahsup edilecektir. Mahsup edilecek başka borcunun olmaması durumunda, 5510 sayılı Kanun'un 88 inci maddesinin onaltıncı fıkrası hükümleri dikkate alınacaktır.

9.5. 5510 sayılı Kanun'un geçici 93 üncü maddesinde yer alan asgari ücret desteğinden yararlanmak için işverenlerin başvuru şartı aranmayacak olup, genelgede belirtilen şartları taşıyan işverenlerimiz Kanun hükümlerinden yararlanacaktır.

Saygılarımızla.